Σίγουρα έχετε ακούσει για περιπτώσεις όπου κλήση για παράνομη στάθμευση έχει φτάσει σε ιδιοκτήτη οχήματος μετά από πολλά χρόνια.
Μάλιστα πρόσφατα, παραδόθηκε κλήση για παράβαση που είχε γίνει την πρωτοχρονιά του 1970, προφανώς από μηχανογραφικό λάθος.
Για ποιο όμως λόγο ταχυδρομούνται από τους δήμους κλήσεις για παράνομο παρκάρισμα που έχει γίνει πριν πολλά έτη, μερικές φορές πάνω και από μία δεκαετία;
Η προφανής απάντηση είναι ότι οι δήμοι θέλουν να εισπράξουν τα ανάλογα ποσά, καθώς είναι ένα σημαντικό έσοδο. Δεν είναι όμως ο μοναδικός λόγος.
Ακόμα και αν οι δήμοι θέλουν, δεν μπορούν να παραγράψουν τις κλήσεις ή να μην διεκδικήσουν τα χρήματα.
Όπως αναφέρει στέλεχος μεγάλου δήμου της χώρας, «δικαίως οι πολίτες διαμαρτύρονται για τις κλήσεις παρελθόντων ετών, όμως είναι αυστηρές οι συστάσεις από το Ελεγκτικό Συνέδριο προς τους δήμους. Οι κλήσεις δεν παραγράφονται εάν δεν παρέλθει εικοσαετία».
Πάντως πρόσφατα ο Δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, ζήτησε νομοθετική παρέμβαση από την κυβέρνηση, ώστε να αντιμετωπιστεί το θέμα εν μέσω πανδημίας του κορονοϊού, καθώς αρκετοί συμπολίτες μας βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Τι είχε συμβεί ένα χρόνο πριν!
Πολύ προσεκτικοί έλεγαν τότε οι ειδήμονες θα πρέπει να είναι όσοι λάμβαναν ένα χρόνο πριν ειδοποίηση για πληρωμή κλήσεων παράνομης στάθμευσης από δήμους. Τα αποδεικτικά στοιχεία δεν είναι πάντα επαρκή και ο Δήμος Αθηναίων επιστρέφει χιλιάδες ευρώ σε όσους μπορούν να το αποδείξουν.
Στο Δήμο Αθηναίων ισχύουν συστήματα ελεγχόμενης στάθμευσης εδώ και δεκαετίες. Αυτό έχει ως συνέπεια αφενός να προκύπτουν σημαντικά έσοδα, αφετέρου να υπάρχουν αποθήκες ολόκληρες με κλήσεις παλαιών ετών.
Η έλλειψη μηχανογράφησης και το χάος αποτελούσαν το βασικό χαρακτηριστικό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα παρακάτω παραδείγματα είναι αποτέλεσμα αυτής της ακαταστασίας σε συνδυασμό με κάποια προβλήματα που φαίνεται ότι απασχολούσαν ορισμένους υπαλλήλους του δήμου.
Ο προϋπολογισμός του Δήμου Αθηναίων «φουσκώνει» κάθε χρόνο διότι εγγράφονται μέσα σε αυτόν και περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ από οφειλές που δεν έχουν εξοφληθεί. Μεγάλο μέρος αυτών προέρχεται από απλήρωτες κλήσεις παράνομης στάθμευσης.
Μάλιστα και μέσα στο 2016 εστάλησαν σε πολίτες ειδοποιητήρια για να πληρώσουν πρόστιμα παρελθόντων ετών ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έγινε και κατάσχεση από τραπεζικούς λογαριασμούς των παραβατών.
Κάποιοι όμως βάλθηκαν να το ψάξουν λίγο παραπάνω και στο σημερινό δημοτικό συμβούλιο συζητείται η επιστροφή ποσών που ξεπερνούν τα 17.000 ευρώ σε τέσσερις πολίτες.
Τι ανέφερε τότε η κυβέρνηση μέσω του υπουργείου Εσωτερικών
Εικοσαετής είναι η παραγραφή των προστίμων Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για τους Δήμους, σύμφωνα με απάντηση που είχε δώσει το Υπουργείο Εσωτερικών. Οι αξιώσεις των Δήμων από πρόστιμα του ΚΟΚ εμπίπτουν στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου του αρ. 76 του β.δ. 24-9/20.10.1958, όπως αντικαταστάθηκε με το αρ. 6 του α.ν. 344/1968, υπόκεινται δηλαδή σε εικοσαετή παραγραφή «από της λήξεως του οικονομικού έτους εντός του οποίου εβεβαιώθησαν αύται οριστικώς».
Ειδικότερα η απάντηση που είχε αποστείλει το υπουργείο Εσωτερικών σε οικονομική διεύθυνση Δήμου αναφέρει ότι: «Για τα έσοδα των Ο.Τ.Α. ισχύει αποσβεστική προθεσμία, σύμφωνα με την παρ.1 του αρ. 2 του α.ν. 344/1968, όπως τροποποιήθηκε με την αντικατάσταση του 2ου εδαφίου από τη παρ. 2, άρ 61 παρ.2 του Ν. 1416/1984 και εφαρμόζεται για τα έσοδα που ρητά αναφέρονται σε αυτή. Επί της εφαρμοζόμενης αυτής προθεσμίας άλλωστε, σχετικά πρόσφατα, με το αρ. 32 του ν. 4304/2014, παρατάθηκε το δικαίωμα των δήμων να βεβαιώνουν τις αξιώσεις τους από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές, στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο.
Παράλληλα, οι αξιώσεις των δήμων από πρόστιμα ΚΟΚ εμπίπτουν στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου του αρ. 76 του β.δ. 24-9/20.10.1958, όπως αντικαταστάθηκε με το αρ. 6 του α.ν. 344/1968, υπόκεινται δηλαδή σε εικοσαετή παραγραφή «από της λήξεως του οικονομικού έτους εντός του οποίου εβεβαιώθησαν αύται οριστικώς». Η αναφορά δε στο έτος βεβαίωσης του εσόδου, ως έναρξη του χρόνου παραγραφής σε αντιδιαστολή με τον προσδιορισμό αυτής σύμφωνα με το αρ. 251 του Α.Κ. (από τη γέννηση της αξίωσης και τη δυνατότητα της δικαστικής της επιδίωξης), συναρτάται με τη διαδικασία της είσπραξης που ισχύει για τα δημόσια έσοδα (ΚΕΔΕ και όχι «δικαστική επιδίωξη») και όχι με το δικαίωμα των δήμων να αξιώσουν την είσπραξη των διοικητικών κυρώσεων, που τους έχει ανατεθεί».
Τι αναφέρουν νομικοί κύκλοι
Νομικοί εκτιμούν άλλωστε πως αυτές οι κλήσεις είναι άκυρες, καθώς όπως υποστηρίζουν, το έντυπο της πράξης βεβαίωσης παράβασης (κλήσης), όταν περιέλθει στον ΟΤΑ και επί αυτού αναφέρονται µόνο το είδος της παράβασης, το προβλεπόμενο διοικητικό πρόστιμο και τα στοιχεία του οχήματος, χωρίς ταυτόχρονα να προσδιορίζεται το πρόσωπο του παραβάτη – οφειλέτη (οδηγός ή κάτοχος του οχήματος) δεν αποτελεί νόμιμο τίτλο βεβαίωσης και το πρόστιμο δεν μπορεί να βεβαιωθεί.
∆εδοµένου ότι δεν υπάρχει ρητή νοµοθετική πρόβλεψη περί της προθεσµίας ταµειακής βεβαίωσης των αυτοτελών προστίµων, αυτά υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 71 του νόµου 542/77 που ορίζει ότι: «Η βεβαίωση οιουδήποτε φόρου, τέλους, προστίµου υπέρ του ∆ηµοσίου µετά των πάσης φύσεως προσθέτων και υπέρ τρίτων ενεργείται εντός προθεσµίας τριών µηνών από τη λήξη του µηνός, εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαίωσης. Η βεβαίωση δύναται να ενεργηθεί και µετά την πάροδο της τριµήνου προθεσµίας και όχι πέραν των τριών ετών από της λήξεως του έτους εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαίωσης.»
Δηλαδή , οι Ο.Τ.Α έχουν προθεσμία 3 χρόνια αν δεν είναι γνωστά τα στοιχεία του παραβάτη, από τη λήξη του μηνός της ημερομηνίας της παράβασης που αναγράφεται στην κλήση ,καθώς αυτή αποτελεί τίτλο βεβαίωσης, ώστε να προβεί σε ταμειακή βεβαίωση, σύμφωνα και με τις αποφάσεις του ΣΤΕ 1783/2002, 1503/2006 προς στις οποίες βάσει του άρθρου 95 παράγραφος 5 του Συντάγματος η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε αρμόδιο όργανο, όπως νόμος ορίζει.
Τι αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη
Ο Συνήγορος του Πολίτη εξέτασε μεγάλο αριθμό αναφορών πολιτών που διαμαρτύρονται γιατί λαμβάνουν γνώση από τους Δήμους για παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Κ.Ο.Κ.), περί παράνομης στάσης και στάθμευσης, με καθυστέρηση πολλών ετών από την ημερομηνία τέλεσής τους (ακόμη και μετά από δέκα έτη).
Συνέπεια των ανωτέρω είναι να δημιουργούνται εύλογες αμφιβολίες στους πολίτες τόσο για την τέλεση της ίδιας της παράβασης, όσο και για το ενδεχόμενο να έχει ήδη εξοφληθεί το χρέος, αλλά να μην μπορούν να το αποδείξουν αφού μετά από τόσα χρόνια είναι λογικό να μην έχουν κρατήσει τη σχετική απόδειξη πληρωμής.
Επιπλέον, δεν παρείχετο δυνατότητα υποβολής ένστασης κατά της πράξης της παράβασης, αλλά ούτε και εξόφλησης του ποσού του προστίμου στο ήμισυ. Ο Συνήγορος του Πολίτη στο πόρισμα, που απηύθυνε στον Υπουργό Εσωτερικών, προτείνει:
α) τη νομοθετική ρύθμιση της υποχρέωσης των ΟΤΑ Α΄ βαθμού της χώρας για βεβαίωση των προστίμων του Κ.Ο.Κ. εντός τριών ετών (3) από την ημερομηνία της παράβασης και την κτήση της κλήσης,
β) την αντικατάσταση του εντύπου της κλήσης με έντυπο το οποίο θα επικολλάται στο όχημα (αυτοκόλλητο),
γ) τη θέσπιση του δικαιώματος του “παραβάτη” για την καταβολή του ποσού του προστίμου στο ήμισυ σε συγκεκριμένο διάστημα μετά την ημερομηνία λήψης της πρώτης ατομικής ειδοποίησης από τον Δήμο, καθώς το δικαίωμα αυτό έχει απολεσθεί στις περιπτώσεις που ο “παραβάτης” δεν έχει λάβει γνώση της κλήσης την ημέρα της παράβασης.